Czternastego marca obchodzimy dzień liczby Pi – matematycznie zapisujemy jako Π.
Dlaczego akurat tego dnia? W zapisie amerykańskim dzisiejsza data to 3.14 (marzec, czternasty), czyli Π właśnie. Dlaczego wspominamy o tym stricte matematycznym wydarzeniu w gronie wielbicieli literatury? Bowiem jest ona obecna w literaturze. Nawet nasza noblistka stworzyła wiersz ku chwale tej liczby. Gra ona ważną rolę w powieści Umberto Eco „Wahadło Foucaulta” oraz w najnowszym kryminale Konrada T. Lewandowskiego „Prawość zorganizowana”.
Liczba Π jest nieskończona, a żeby zapamiętać jej rozwinięcie, stworzono wierszyki mnemotechniczne, w których liczba liter w kolejnych słowach odpowiada kolejnym cyfrom po przecinku. Słowo pauza oznacza zero.
Oto jeden z nich, autorstwa Witolda Rybczyńskiego:
| Daj, o pani, o boska Mnemozyno, pi liczbę, którą też zowią ponętnie ludolfiną, pamięci przekazać tak, by jej dowolnie oraz szybko do pomocy użyć, gdy się zadania nie da inaczej rozwiązać pauza – to zastąpić liczbami |
A poniżej wiersz Wisławy Szymborskiej pt. „Liczba Pi”
Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe,
pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem
osiem dziewięć obliczeniem
siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem
cztery sześć do czegokolwiek
dwa sześć cztery trzy na świecie.
Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa
podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.
Korowód cyfr składających się na liczbę Pi
nie zatrzymuje się na brzegu kartki,
potrafi ciągnąć się po stole, przez powietrze,
przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo,
przez całą nieba wzdętość i bezdenność.
O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety!
Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni!
A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście
mój numer telefonu twój numer koszuli
rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro
ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy
obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr,
w którym słowiczku mój a leć, a piej
oraz uprasza się zachować spokój,
a także ziemia i niebo przeminą,
ale nie liczba Pi, co to to nie,
ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć,
nie byle jakie osiem,
nieostatnie siedem,
przynaglając, ach, przynaglając gnuśną wieczność
do trwania.
A może Państwo znają inne dzieła literatury, w których liczba Pi gra ważną rolę?
